Cornus alba of Witte kornoelje

Witte kornoelje of Cornus alba komt in heel veel tuinen voor en is een groot deel van het jaar een onopvallende heester, misschien zelfs wel een tikje saai. De Cornus bloeit in mei-juni met witte schermvormige tuilen die een beetje lijken op de bloemen van de vlier. Cornus alba heeft een sterke neiging om worteluitlopers te maken, waardoor de witte kornoelje zich uiteindelijk door de hele tuin zal verspreiden. Voor je het weet heb je geen tuin meer, maar een Cornusbos.

De witte Cornus of kornoelje (alba is wit in het Latijn) heeft in de winter, als het blad gevallen is, een kleurige verrassing. De jonge twijgen kleuren vuurrood, felgeel of groen en geven zo weer wat kleur en leven aan een uitgebluste of dorre wintertuin. Alleen jonge twijgen kleuren rood. Door ieder jaar in het voorjaar de oudste en dikste takken bij de grond weg te knippen, blijft de Cornus mooie jongen uitlopers maken.

Anthocyaan

Die opvallende rode kleur komt van de stof anthocyaan. Anthos betekent bloem in het Grieks en cyaan is een blauwgroene kleur. De kleurstof kan in rode, paarse, blauwe bloemen, bladeren en vruchten voorkomen, zoals in rode kool, aubergine, blauwe bessen en druiven. De kleur is afhankelijk van de zuurgraad. Dit kleurverschil is goed te zien als je citroenzuur, azijn of een appeltje aan rode kool toevoegt of als je rode kool kookt in een aluminium pannetje (basisch). De kleurstof wordt gerekend tot de anti-oxidanten, gezonde stoffen die gevaarlijk vrije radicalen beperken.

In de herfst gaan sommige planten speciaal energie steken in de aanmaak van anthocyanen. Het bladgroen chlorofyl wordt afgebroken en met anthocyaan als een soort alternatieve zonnebrand beschermen planten zich tegen het laatst overgebleven zonlicht. De in de herfst knalrood kleurende fluweelboom en wingerd zijn hiervan mooie voorbeelden. Droge en zonnige herfstdagen met koude nachten leveren de felste kleuren op en geven een soort Indian Summer-gevoel.

Volgens een Nieuw-Zeelandse onderzoeker is de aanmaak van de kleurstof anthocyaan  een reactie op stress. De plant maakt zijn eigen anti-oxidant aan om zijn DNA te beschermen. In dit geval krijgt de Cornus misschien stress van het aankomende koude weer?

Ik denk dat we bij stress er goed aan doen het voorbeeld van de Cornus te volgen. Bij stress in de winter stel ik voor om rondom het vuur een heerlijk glas Glühwijn te drinken, vol met gezonde anti-oxidanten. Wedden dat mijn wangen dan net zo vuurrood kleuren als de twijgen van de Cornus?