Ontwerp gezamenlijke tuin de Omscholing

Ontwerp gezamenlijke tuin de Omscholing
Ontwerp Tuinatelier Herman & Vermeulen

dinsdag 27 januari 2015

Salvia officinalis of echte salie

Er zijn planten die bewondering oproepen; planten met een speciale status. Deze status krijgen planten omdat ze buitengewone eigenschappen hebben, heel onbekend of slecht verkrijgbaar zijn of omdat ze simpelweg ongelofelijk duur zijn. Deze planten hebben vaak gemeen dat ze alleen met buitengewone zorg in leven gehouden kunnen worden, echte liefhebbersplanten.



Makkelijke plant met bijzondere eigenschappen

Maar er zijn ook hele gewone, veel voorkomende, spotgoedkope en makkelijke planten met hele bijzondere eigenschappen. De gewone salie of Salvia officinalis is zo'n plant. De plant is heel makkelijk verkrijgbaar en een uur je auto parkeren in het centrum van Rotterdam is een stuk duurder dan de prijs van een salieplantje. Wat maakt de echte salie of Salvia officinalis nu zo aantrekkelijk?






Groenblijvend in de winter

Ten eerste is het een plant die groen blijft in de winter, of eigenlijk grijs, en dat is meteen de volgende goede eigenschap van deze plant. Het zilvergrijs van het blad mengt in de zomer prachtig met felle kleuren, bijvoorbeeld oranje zonnehoed (Echinacea), paarse sieruien (allium) of met siergrassen. Het is een plant die rust geeft in de border.


Plant met smaak

Naast deze visuele kwaliteiten heeft dit kruid nog meer eigenschappen; smaak. Salie is een zeer sterk smakend keukenkruid en wordt vaak gebruikt in stevige (lees vette) vleesgerechten met een sterke smaak zoals lam of varkensvlees. De kok Jamie Oliver gebruikt regelmatig salie in zijn gerechten. Hij combineert salie met pompoen of maakt pasta met salieboter.


Geneeskrachtige plant

De naam Salvia komt uit het Latijn, salvus, en betekent ongedeerd, nog in leven, gezond. Er worden heel veel geneeskrachtige werkingen aan dit kruid toegeschreven. Een rondje Google levert op: reinigen van wonden en zweren, te gebruiken bij slangenbeten, wormen, grijs haar, koortslip, keelpijn, bij suikerziekte, buikloop en anorexia, menstruatieklachten, tegen opvliegers in de overgang, vermindert overmatig zweet en speeksel, helpt bij acne, bloedend tandvlees, zorgt voor een frisse adem, goed voor het geheugen en er zijn zelfs sites die beweren dat Salvia een remmende werking op de ziekte Alzheimer heeft. Er wordt op dit vlak serieus wetenschappelijk onderzoek gedaan. Bij salie onderzoekt men de bioactieve plantenstof fenolische diterpenen.



Salie en rituelen

Ook heel bijzonder aan salie is de spirituele waarde die aan de plant wordt toegekend. Amerikaanse indianen gebruikten rook van gedroogde salie voor spirituele reiniging, 'smudgen'. Ze deden dat met witte salie of Salvia Apiana afkomstig uit Californië. Er wordt beweerd dat de Kelten en de Germanen ook salie gebruikten bij rituelen, zoals bruiloften. De vraag is of ze makkelijk aan salie konden komen, omdat het kruid van oorsprong groeide in Zuidoost-Europa en rond de Middellandse Zee. Karel de Grote heeft met zijn kruidenlijst (73 stuks) bijgedragen aan de verspreiding van salie over het Noorden van Europa.

Kortom, echte salie of Salvia officinalis is een hele makkelijke, goedkope en mooie plant met een enorme rijkdom aan betekenis en verhalen. De foto's zijn gemaakt in de collectieve tuin 'De Omscholing' in Rotterdam.

maandag 12 januari 2015

Tuinboeken over moestuinieren


Mijn moestuinbakken zijn op dit moment in diepe winterslaap. Geen overvloed meer aan courgettes of tomaatjes die moeten worden ingemaakt, geen stortvloed aan rijpe pruimen die à la minute verwerkt moeten worden in jams en taarten. De winter is voor mij een heerlijke tijd om nieuwe moestuinplannen te maken voor het voorjaar. 

Hieronder een lijstje van boeken die mij inspireren om vanaf februari/maart weer te gaan zaaien en opkweken.





De eetbare tuin, lekker eten uit eigen tuin van Alys Fowler is een boek waar je zin van krijgt; zin om te tuinieren, te koken en te eten. Het leuke van haar manier van moestuinieren is dat ze alles door elkaar zet, ze maakt geen verschil tussen sierplanten, bloemen en groente. Alys -Ik wil het allemaal- Fowler laat zien dat je helemaal niet hoeft te kiezen tussen een groentetuin, verhoogde bakken, potten of een siertuin. Ze gooit alles door elkaar en schrijft daar heel leuk over. Haar tuin ziet er prachtig uit, een beetje rommelig en informeel. De foto's geven een heel realistisch beeld, het zijn geen aangeharkte ‘tijdschrift-plaatjes’. Integendeel, het boek staat vol lekkere vieze handen inclusief zwarte randjes onder de nagels.





















De mooie moestuin van Julia Voskuil is een klassieker. Dit boek verveelt nooit. Julia Voskuil bespreekt in dit boek de meest inspirerende en klassieke moestuinen en keukentuinen. Na het zien van de indrukwekkende Franse potager van kasteel ‘Villandry’ en de wat gemoedelijker moestuinen van kasteel Hex in België en Huis Bingerden in Angerlo wil je nog één ding; aan de slag in de tuin met brave hendrik, kardoen en spekbonen.




















De kleine moestuin, tuinbasics voor iedereen is een uitgave van de Royal Horticultural Society. Dat klinkt heel chique maar het boekje is juist een heel eenvoudig en overzichtelijk beginnersboek. Met duidelijke stap-voor-stap foto’s leer je hoe je aardappels, bonen, mais, snijbiet, bietjes en courgettes kweekt. Dat moestuinieren niet alleen over rozen gaat, lees je in de hoofdstukken onkruiden, plaagdieren en plantenziekten als neusrot, knolvoet en witrot.





















En natuurlijk mag het boek Wilde venkel & rabarber niet ontbreken. Caroline Zeevat schreef dit boek samen met Ans Withagen. Het boek laat zien dat je voor echte rijkdom geen geld nodig hebt. Van zevenblad maak je pesto en van kleinhoefbladbloemetjes maak je gelei. Het is echt een boek waarin je eindeloos kan blijven bladeren; de recepten, snoei-, zaai- en bewaartips en persoonlijke tuinbelevenissen buitelen door en over elkaar heen. De meeste boeken over moestuinieren laten het eindresultaat zien: malse kropjes sla, rijpe vruchten en bloeiende gewassen, kortom de moestuin op z’n mooist. Dit boek is anders, het laat zien dat er in de moestuin altijd wat te doen, te zien en te eten valt, ook ’s winters.

dinsdag 6 januari 2015

Inspirerende wintertuinen

Voor veel mensen is de winter een rustige, misschien wel saaie periode in de tuin. Zelf kom ik eigenlijk alleen in de tuin om keukenafval op de composthoop te gooien. Ontzettend zonde, want ook in de winter kan de tuin een inspirerende plek zijn. Gelukkig zijn er prachtige voorbeelden te vinden om bij weg te dromen.

Een prachtig voorbeeld van een speciale wintertuin is de tuin bij de Anglesey Abbey in Cambridgeshire. Planten met kleurige takken spelen hier de hoofdrol. Naast de wilg, Salix alba, met gele en oranje takken schittert ook de Cornus sanguinea (Kornoelje). De mooiste is de 'Midwinter Fire', die vlamt helemaal op. Groenblijvende bodembedekkers onder de heesters zorgen voor lekker veel contrast. Er ligt een dicht tapijt van Sarcococca of vleesbes en het op siergras lijkende Slangenbaard Ophiopogon planiscapus ‘Nigrescens’. 

De foto is niet van ons, gevonden op Pinterest. Fotograaf onbekend

Opvallende stammen

In deze wintertuin van de National Trust is goed te zien dat bomen vanwege de schoonheid van hun bast zijn toegepast, zoals de hagelwitte stammen van de zilverberk, Betula utilis jacquemontii, hiervan zijn vooral de meerstammige soorten erg mooi. Ook de schilferige stam van de papieresdoorn, Acer griseum, valt op.




Bressingham Gardens

 Een andere jaloersmakende wintertuin is ontworpen door Adrian Bloom. Deze tuin is onderdeel van de Bressingham Gardens in het Engelse Norfolk en laat zien dat met een goed ontwerp een spectaculair effect bereikt kan worden. Ook hier weer de onvolprezen Cornus 'Midwinter Fire' en het zwarte slangenbaard. Maar ook prachtig toegepaste siergrassen zoals het Japanse siergras afkomstig van de berg Hakone, Hakonechloa macra.

Voor het komende jaar heb ik in ieder geval een goed voornemen: een echte wintertuin maken. Op Pinterest staat al een verlanglijstje klaar met planten die ik daar graag wil zien. Waarschijnlijk ontbreken er nog een aantal, ben benieuwd of jullie nog goede aanvullingen hebben.