Viburnum

De sneeuwbal of Viburnum is een ontzettende makkelijke plant. Ik ben er nog nooit een tegengekomen die het niet wilde doen. De meeste tijd van het jaar is het een wat saaie 'vuller', meestal weggezet ergens achter in de border, als achtergronddecor voor spannender (lees moeilijker) planten.

Toch is de Viburnum een ontzettende veelzijdige plant die wel wat meer aandacht verdient. Ten eerste zijn er ontzettend veel soorten en kruisingen, met heel veel verschillende kenmerken. Sommige soorten blijven groen in de winter zoals de Viburnum tinus en de Viburnum davidii. De Viburnum tinus bloeit nu (nov.-april) met witte bloemetjes en heeft donkergroen, glanzend blad. De plant kan uitgroeien tot een stevige struik. Je kunt met de Viburnum tinus zelfs een mooie wintergroene en bloeiende haag maken.

De Viburnum davidii heeft grote donkergroene, leerachtige bladeren met opvallende nerven. Deze plant blijft veel lager en groeit breed uit, tot grote kussens die de bodem en ook eventueel onkruid bedekken.

De Japanse sneeuwbal, Viburnum plicatum, bloeit in de lente met witte schermen of met witte bolvormen. Het blad heeft opvallende, scherp getekende nerven en kleurt prachtig felrood in de herfst. Vaak bloeit deze sneeuwbal nog een keer diep in het najaar.



In de lente, april-mei bloeit de Japanse sneeuwbal met heel veel bloemen, verkleurend van limoengroen naar sneeuwwit. Dit combineert goed met bijvoorbeeld een bloeiende sering. Een flinke pol boshyacint of Spaanse hyacint aan de voet maakt het heel fris en sprankelend.

De Gelderse roos of Viburnum opulus geeft in de winter opvallende glanzende felgekleurde bessen die de vogels meestal laten hangen tot na de vorst.

Een andere hele bijzondere en waardevolle Viburnum is de Viburnum bodnantense. Deze bloeit midden in de winter met roze geurende bloemen aan de kale takken. 

Met zelfs alleen maar Viburnumsoorten zou je het hele jaar door een afwisselende en spannende tuin kunnen hebben. Met een minimum aan onderhoud en weinig zorgen.

Bollen in laagjes

Geen zin om met dit natte weer op handen en knieën door de tuin te gaan? Of misschien valt het steeds zwaarder om bukkend en kruipend in de tuin te werken. Denk dan eens aan het poten van bollen in oude potten, bakken of een oude vuilnisemmer. Zolang er maar gaatjes in de bodem zitten kan het.

Vul een emmer, oude potten of een plantenbak tot 1/4 met een zakje potgrond of tuinaarde. Zet de grootste bollen, zoals hyacinten, op de aarde. De onderkant of de 'kont' van een bol herken je vaak aan een wat plattere vorm en aan een restant van worteltjes van vorig jaar. Kleinere potten kun je op tafel zetten of je pakt er voor het gemak een krukje bij.

Strooi vervolgens een laagje potgrond over de bollen zodat ze helemaal bedekt zijn. Plaats nu de volgende bollen, bijvoorbeeld de tulpen, op de aarde. Strooi weer een laagje aarde en plaats bijvoorbeeld narcissen. Nog een laagje en plaats de blauwe druifjes er bovenop. Nog een laagje en plaats de krokussen.

Om het mooi af te maken kun je er nog wat winterviolen bovenop planten. En nu maar wachten tot de bollen hun neuzen boven de grond uitsteken.

Voor mensen met een klein balkon of een plaatsje is dit een manier om straks ook volop van de lente te genieten. Daarnaast is het een leuke overzichtelijk klus om samen met de kinderen te doen, ze hoeven nu niet tussen (en op!) de planten te gaan staan.

Leliegras of Liriope muscari

Leliegras of Liriope muscari is helemaal geen spectaculaire plant. Maar wel een hele waardevolle. Het leliegras is een goede bodembedekker, blijft groen in de winter en geeft kleur aan de tuin tot heel laat in het jaar. 

Bosplant

Van oorsprong is het een bosplant. Je kunt hem dus gerust onder bladverliezende bomen of struiken zetten, zowel in de zon (levert meer bloemen) als in de schaduw (mooier blad), als de grond maar een beetje vochtig blijft. Liriope lijkt op het eerste gezicht een beetje op een graspol. Laat in de zomer verschijnt er tussen het blad een aren met daaraan lila, besachtige bloemen.

Niet alle soorten bloeien even goed. De Liriope muscari 'Ingwersen' is bijvoorbeeld de meest bekende, maar schijnt volgens kwekers niet de beste bloei te geven. De selectie 'Moneymaker' heeft wat grotere bloemen maar wel weer wat minder blad, dus bij grote oppervlakte 'vult' deze minder. Andere soorten zijn Royal Puple, Big Blue en Superblue. Er zijn ook witte soorten zoals de Liriope muscari 'Monroe White' en er zijn er ook met bont gekleurd blad zoals de Liriope muscari 'Silvery Sunproof'.

Wij vinden Liriope het mooist als ze als veld onder de bomen zijn aangeplant, prachtig tussen bijvoorbeeld meerstammige krentenboompjes (amelanchier). Ook heel bijzonder is de Liriope als (slingerend) haagje. Dat is weer eens wat anders dan een rij verhoute lavendel. 

Onderhoud

Je hebt weinig onderhoud aan Liriope, je kunt ze vermeerderen door de pollen in het voorjaar te scheuren. Na een hele strenge winter kan het blad wat ingevroren zijn en bruin worden, dit kun je afknippen. De plant hoeft niet bemest te worden, dan krijg je veel blad en weinig tot geen bloemen.   

Neem ook eens kijkje op onze website.
Meer nieuwtjes ontvangen over makkelijke en mooie planten?

Wil je tips, advies en inspiratie ontvangen?

* indicates required

Jouw emailadres *

Je voornaam

en achternaam

Wil je nog iets zeggen?

herfst in de tuin, gaan we nog aan het werk?

Wat een prachtige nazomer! Gelukkig staat er nog van alles in bloei. Vooral de Salvia guaranitica 'Black and Blue' verbaast me elke keer. Wat een kleur!

En natuurlijk de herfstanemonen. 

Onze grote plataan staat er nog prachtig bij, als je van een afstand kijkt. Maar op de grond is de herfst al begonnen. Als je dichterbij komt zie je dat de droogte van de laatste week ook zijn tol eist. Verdroogde blaadjes aan de uiteinden.

 

 Binnenkort ziet het er heel anders uit, zoals hieronder. (plaatje van vorig jaar)

 

Maar zover zijn we nog niet. We kunnen met dit mooie weer nog heerlijk genieten van onze tuin. Maar soms is er wel een kleine opruiming nodig. Toen ik terugkwam met vakantie zag de tuin er wel heel rommelig bij. Ook toen lagen er al bladeren, maar vooral veel uitgebloeide planten en groezelige verdroogde planten. Echt winterklaar maken, zoals men vroeger deed, daar doen wij niet meer aan. Maar een beetje vrolijkheid zo in de herfst is welkom.

Om geen dagen bezig te zijn ben ik aan de randen begonnen. Als die er weer lekker uitzien geeft dat al een fris effect.

Ik heb alleen de lelijke bruingeworden planten afgeknipt, er zijn namelijk ook veel mooie! De zonnehoeden vind ik prachtig met hun stekelbolletjes.

De phlomis doet het goed tussen rudbeckia.

Natuurlijk vallen er wat kale plekken, die heb ik opgevuld met wat frisse tuinkruiden, gewoon van de Albert hein. Voor de potten heb ik Cosmea gekocht, die stond nog half in de knop, dus kan nog even mee.

Ik heb ook een Liriope gekocht, daar wil ik er graag nog veel meer van hebben! Maar hij was wat duur, dus ga ik proberen deze uit te zaaien. Ik lees dat dat eenvoudig moet gaan. Iemand ervaring?

De vrouwenmantel was er slecht aan toe, dus heb ik wat grover ingegrepen. Een beetje laat in het jaar en wat kaal, maar je ziet dat ze nu, na 2 weken, alweer goed gaan groeien. En zelfs een mini bloemetje. Met wat geluk (en mooi weer)  is het straks weer helemaal vol.

Wat een prachtige pareltjes rond het blad!

IJzerhard of Verbena bonariensis

IJzerhard of Verbena bonariensis is een echte zwerver. De plant staat in mijn volkstuin tussen de tegels van het terrasje, op de paden, in de moestuinbakken en op plekken waar ik met de fiets en de kruiwagen doorheen moet. Het gevolg is dat de lange bloemstengels regelmatig geknakt naar beneden hangen. Niet zo heel fraai.

Voor mensen die deze plant nog niet (zo goed) kennen. Verbena bonariensis ofwel IJzerhard is een plant met weinig opvallend langwerpig blad en lange, ruwe, behaarde, vierkante stengels. Deze stengels of bloemstelen worden heel hoog, zeker meer dan een meter. Ze zijn stevig vertakt, ze gaan werkelijk alle kanten uit. De piepkleine paars/lila bloemetjes aan het eind vormen samen schermachtige trosjes. De plant bloeit heel lang door, soms tot midden november. Na een tijdje kan de onderkant van de plant verhouten. IJzerhard kan een milde winter overleven, maar soms verdwijnen ze. Meestal hebben ze zich dan al uitgezaaid en vind je mooie frisse nieuwe exemplaren op de meest onmogelijke plekken.

Dit jaar verzamel ik alle planten en zet ze bij elkaar. Om ze nog een beetje in toom te houden heb ik twee paaltjes in de grond geslagen, een paar meter uit elkaar. Tussen de paaltjes heb ik een dubbele draad gespannen waartussen de Verbena kan groeien. De plant vormt nu een prachtige, half transparante terrasafscheiding. Het is een feest om te zien hoeveel vlinders de Verbena aantrekt.

Verbena bonariensis combineert met alles. Het staat mooi tussen de zachtgele hoge reuzenscabiosa, of lekker pittig met de oranje Helenium 'Moerheim Beauty', met herfstanemonen of met stokrozen. De IJzerhard staat ook heel mooi tussen siergrassen, zeker als deze grassen ook nog eens rood verkleuren.

 

Neem ook eens een kijkje op onze website.

Japanse anemoon, Chinese anemoon of herfstanemoon

Zelfs nu de regen al weken met bakken uit de hemel komt staat deze plant fier overeind. De herfstanemoon is echt een aanrader. Het is een hele makkelijke plant. Ik heb een witte herfstanemoon, de Anemone 'Honorine Jobert', op een schaduwrijke en zeer natte plek staan en deze staat uitbundig te bloeien. Maar ook in de volle zon doen mijn roze anemonen het heel goed. Ooit heb ik een aantal dubbelbloemige herfstanemonen aangeschaft maar deze staan er heel treurig bij.

Het mooie van de herfstanemoon is de pretentieloze uitstraling, niks ingewikkeld gedoe, gewoon een lekkere pol groen blad en daarboven roze of witte bloemetjes op een steeltje met een geel hartje. Dit jaar begonnen de herfstanemonen al vroeg, begin juli stonden ze al in bloei en nu na twee maanden bloeien ze nog en waarschijnlijk gaan ze nog een tijdje door. 

Op het internet kom je verschillende namen en soorten tegen zoals Anemone hupehensis, Anemone hupehensis var. japonica en Anemone vitifolia en de kruisingen daartussen, Anemone hybrida. Laten we de indeling eenvoudig houden; er zijn roze en witte. De meest voorkomende witte herfstanemoon is de 'Honorine Jobert'. Deze is prachtig in een donkere hoek van de tuin. Het is zeker niet de enige witte herfstanemoon. Een andere goed verkrijgbare witte herfstanemoon is de Anemone hybrida 'Whirlwind'. Bij de roze herfstanemonen is de keuze grofweg tussen dubbelbloemige, dubbel ongevulde of half dubbel en enkelbloemige soorten en tussen de dieprode kleuren en wat meer rozige bloemen. Mij maakt dat niet zoveel uit. Als ze het maar doen. 

De herfstanemoon heeft 's winters, als je de plant niet afknipt, ook nog een leuke verrassing in petto; witte zaadpluisjes.  

 Wil je weten welke plek in je tuin geschikt is voor herfstanemonen of hoe je ze kunt combineren? Bel dan eens voor een tuinadvies, beplantingsplan of een compleet nieuw tuinontwerp.

Vingerhoedskruid of Digitalis zaaien

Op ons lijstje van lievelingsplanten staat naast akelei, cosmea ook vingerhoedskruid of Digitalis purpurea. Het is een natuurlijke plant die het in mijn eigen tuin zowel in de zon als in de schaduw goed doet. Het is een hele statige plant, prachtig van vorm en de plant trekt veel bijen en hommels aan. 

Gifige plant

Ja, de plant is inderdaad giftig. Zowel het blad als de zaden bevat de stof digoxine en inname van een paar gram gedroogd blad kan volgens sommige bronnen dodelijk zijn. Anderen zijn wat terughoudender en spreken van hartritmestoornissen, braken, diarree en ontsteking van het maag-darmkanaal. 

Ik heb, ook toen de kinderen klein waren, de plant altijd in de tuin gehad. Onder het motto: "Alle planten kun je eten, sommige maar 1 keer", heb ik ze geprobeerd bij te brengen dat je in de tuin selectief moet zijn met wat je in je mond steekt. Klachten bij aanraking heb ik nooit ervaren. 

De plant is tweejarig, het eerste jaar verschijnt er een rozet van grote bladeren aan de grond. Op deze foto staat de nieuwe rozet naast een bloeiend exemplaar.

Vingerhoedskruid of Digitalis

Het jaar daarop verschijnt er een bloemstengel met daaraan een zee van hangende klokjes in paars, lila, roze of wit. Er bestaan ook gele varianten (Digitalis lutea) en soorten met prachtige goud- tot bruinachtige tinten (Digitalis ferruginea). De klokjes hebben binnenin een patroon van donkergekleurde vlekjes.

De plant is giftig

Bloeitijd

De bloeitijd is heel erg lang, vanaf mei-juni verschijnen de bloemen en eind september stond er ook nog wel eens een bloeiend exemplaar in de tuin. Ze combineren eigenlijk met alles; prachtig natuurlijk met de klokjesbloem Campanula en brandkruid of Phlomis, of heel romantisch met rozen of zomaar tussen de varens. 

Combinatie met Campanula en Phlomis.

De digitalis zaait zichzelf rijkelijk uit en kiest steeds weer een andere plek om te verschijnen. Voor mensen die niet van verrassingen houden is deze plant dus minder geschikt, al kun je de bladrozetten nog wel verplaatsen. Met een microscoop camera ziet een gevuld zaaddoosje en het zaad er zo uit: (foto Michiel van Bakel)